پزشکی بازساختی فصل مشترک علوم سلول درمانی (استفاده از سلول های بنیادی و سایر سلول های قابل پیوند) مهندسی بافت و علوم نوینی همچون مهندسی ژنتیک و ژن درمانی است.

دکتر محمدعلی نیلفروش زاده، دبیر انجمن متخصصین پوست ایران و رییس مرکز تحقیقات پوست و سلولهای بنیادی در مورد تاریخچه این علم چنین گفت: شاید بتوان این علم را در افسانه های یونان باستان و آثار به جا مانده از نقاشان بزرگ که ابتدایی ترین مفاهیم بازسازی و ترمیم را به نمایش می کشند جستجو کرد . تاریخچه این علم ریشه در پیوند ارگان دارد. کمبود ارگان های اهدایی و مشکلات مرتبط با پیوند مثل پس زدن سیستم ایمنی و استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، دانشمندان و محققان این حیطه را بر آن داشت که با ترکیب علوم مختلف از جمله استفاده از قدرت سلول های بنیادی، ژن درمانی و مهندسی بافت به فکر تولید ارگان های مختلف مورد نیاز بیماران بپردازد. در سال 1901 محقق و نویسنده ای به نام توماس هانت مورگان با انتشار کتابی با نام Regeneration در دانشگاه کلمبیا مثال هایی از خود ترمیمی در طبیعت توسط حیوانات و گیاهان را مطرح و آینده علم را الگوبرداری از بیولوژی طبیعت معرفی کرد. (Morgan, 1901)، در طول سال های 1937 تا 1931 محققی به نام هریسون در انستیتوی راکی فلر نیویورک با انتشار مقاله ای به نام Regeneration transplantation این دو مفهوم (ترمیم و پیوند) را در کنار هم به کار برد.
نخستین مثال موفق از پزشکی بازساختی در اواخر دهه 1950 در مدل های حیوانی ترمیم استروک را در قلب می توان جستجو کرد. از سوی دیگر در ابتدای قرن 19 برای نخستین بار مفهوم وجود سلول هایی با قدرت بسیار زیاد توسط Stammzellen در گیاهان مطرح شد. طی سال های بعد این سلول ها، سلول های بنیادی نامیده شدند تا این که در سال 1956 سلول های بنیادی خون ساز معرفی و پیوند مغز استخوان می توان به عنوان درمانی امید بخش برای بیمارانی که از مشکلات خونی رنج می برند مطرح شد. در طول سال های 1978 تا 1997 انواع دیگر از سلول های بنیادی کشف شدند و نهایتا در 1999 نخستین کارآزمایی بالینی با حمایت سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) با عنوان Neural Stem Cell Effective in a Parkinson’s Patient (adult stem cell) طراحی و اجرا شد.
نقطه عطف در ایجاد دیدگاه مدرن در علم پزشکی بازساختی و به خصوص مهندسی بافت را می توان در استفاده از گرافت های پوستی مطرح کرد. با توجه به این که نخستین پیوند اتولوگ موفق پوست در سال 1823 توسط هنریش بانگر در کلینیک انجام شد در سال 1871 Reverdin ایده تولید گرافت های پوستی در آزمایشگاه را مطرح کرد و در سال 1973 نخستین جایگزین پوستی مصنوعی در کلینیک برای پیوند اتولوگ و آلوژن به افراد دارای زخم مورد استفاده و کارآزمایی قرار گفت.
توجه به علم پزشکی بازساختی در طول سال های اخیر به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کرده است و بنابر آمارهای به دست آمده از انستیتوی پزشکی بازساختی (Alliance for Regenerative Medicine)ARM در واشنگتن تا پایان سال 2015 مهم ترین حیطه های مورد توجه پژوهشگران، محققان و صنایع حمایتگر آنها در پزشکی بازساختنی به ترتیب شامل موارد زیر است:
– انکولوژی (درمان با استفاده از لنفوسیت های T یا CAR-T ، واکسن های دندریتی و کار بر روی ویروس های انکولیتتیک مهم ترین موارد کار در حیطه انکولوژی بوده ند.
– بیماری های قلبی و عروقی
– بیماری های عفونی
– نورولوژی
– درماتولوژی، مخاط و دندان
– بیماری های ژنتیکی
رییس کار گروه طب باز ساختی کشور، در مورد وضعیت علم پزشکی بازساختی در سال های اخیر در ایران چنین گفت: نخستین تلاش محققان ایرانی در حیطه های مهندسی و پزشکی بازساختی در سال 2000 تا 2003 برخی از مواد زیستی در حیطه های مختلف به منظور مهندسی بافت ارگان های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. این روند از سال 2003 با انتشار 3 مقاله در پایگاه های معتبر علمی آغاز و روند آن مداوماً در حال پیشرفت بوده است. چنانچه در طی سال های اخیر حدود 150 مقاله از سوی ایران در پایگاه های مختلف علمی همچون Pubmed و Web of Knowledge قابل مشاهده است. البته در کنار آنچه ذکر شد، می توان به این نکته نیز اشاره کرد که پیوند مغز استخوان به منظور درمان بیماری های خونی (تالاسمی، آنمی و لوکمی) از سال 1991 در بیمارستان شریعتی تهران شروع شد. مطالعات مختلف بر روی انواع مختلف سلول های بنیادی نیز در ایران از سال 1998 (توسط پژوهشکده رویان) آغاز شد. در طول سال های اخیر، با توجه به مقالات منتشر شده از سوی ایران، جمله های مورد توجه پژوهشگران به ترتیب شامل موارد زیر می باشد.

1 – نورولوژی
2 – ارتوپدی (غضروف و استخوان)
3 – بیماری های قلبی و عروقی
4 – درماتولوژی و دندان
5 – سیستم دستگاه گوارش و ادارای تناسلی
6 – چشم پزشکی و انکولوژی
کار در حیطه درماتولوژی مهندسی بافت و پزشکی بازساختی نیز از حدود سال 2004 با معرفی محصولات مرتبط با ترمیم زخم در ایران و حتی در خاورمیانه شروع شد، در حیطه درماتولوژی مهم ترین حیطه های مورد توجه در پزشکی بازساختی در دنیا به ترتیب شامل موارد زیر است:
1 – جوان سازی و استفاده از سلول ها به عنوان پر کننده ها (فیلر) زیستی
2 – ترمیم زخم و استفاده از پانسمان های نوین زیستی در درمان زخم های مقاوم به بهبود
3 – فولیکول مو و بیماری های مرتبط با ریزش مو
که مهم ترین ابزارها در این راستا استفاده از قدرت سلول های بنیادی، لیزر و ابزارهای نانوتکنولوژی بوده است.
به جهت اهمیت فناوری های نوین در توسعه خدمات درمانی در عصر کنونی ، توسعه روزافزون دانش سلول های بنیادی و کاربرد آن در رشته های مختلف و استقبال روزافزون گروه های مختلف بالینی جهت استفاده از فناوری های این حوزه ، جای دارد متخصصان محترم پوست هم در این حوزه بیش از گذشته وارد شده و در تولید دانش، فناوری، محصولات دانش بنیان و حضور موثر در بازار منطقه نقش بسزایی داشته باشند . در این کنگره از گروه های درگیر در طب باز ساختی از جمله متخصصان پوست ،جراحان گوش و حلق و بینی،جراحان پلاستیک، اکولوپلاستیک ،علوم پایه و سایر رشته های مرتبط دعوت به عمل می آید که درکنگره انجمن متخصصان پوست حضور فعالی داشته باشند.