جلسه دوم سمینار «تحلیل و بررسی شرایط اقتصادی ایران در سال 1397 – با نگاه ویژه به صنعت فاوا» با حضور مرتضی ایمانی‌راد و سیامک قاسمی در دانشگاه خاتم و به همت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران برگزار شد.

به گزارش خبرطلایی ، دومین نشست این سمینار دو جلسه ای در حالی برگزار شد که طی جلسه اول، اقتصاددانان حاضر در این رویداد اوضاع اقتصادی را بسیار نگران کننده و بحرانی توصیف کردند تا جایی که مرتضی ایمانی راد، اقتصاددان و رئیس هیات مدیره موسسه مطالعات اقتصادی بامداد، سال ۹۷ را سخت‌ترین سال اقتصادی از سال ۱۳۳۲ تا کنون توصیف کرد. همچنین سیامک قاسمی مدیر عامل موسسه مطالعات اقتصادی بامداد سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات را بدون در نظر گرفتن اپراتورها و مخابرات قابل توجه و هم تراز با صنایع بزرگ و قدیمی کشور دانست.
سیامک قاسمی وضعیت کلی اقتصاد ایران را با روندهای اقتصاد جهانی در سال‌های ٢٠١٩ و ٢٠١٨، چالش ها و موانع بنیادین اقتصاد ایران و همچنین تصمیم آمریکا مبنی بر خروج از برجام و اعمال تحریم‌های نفتی و بانکی بررسی کرد و تاثیرات این عوامل را بر روی بازار نفت، طلا، قیمت ارز، بازار بورس، نقدینگی، تورم، بازارمسکن و بودجه دولت را نهایتا متوجه همه صنایع از جمله صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات دانست. قاسمی گفت شرکت‌های فعال در این حوزه باید خود را بر اساس برخی ویژگی های کسب و کاری خود در شرایط متفاوت و گاه متضاد ارزیابی کنند و بر این اساس استراتژی‌های متفاوتی اتخاذ کنند. برای تشخیص مسیر استراتژیک، تفکیک شرکت‌ها باید بر مبنای ویژگی‌هایی چون سرعت رشد صنعت، درجه انحصار یا رقابت، قابلیت تجارت بین المللی، تورم محصوﻻت یا خدمات فروخته شده، ارز محصوﻻت فروخته یا خروجی های شرکت، کشش پذیری قیمتی، ساختار تقاضا، ارز هزینه ها یا ورودی های شرکت و وضعیت نقدینگی شرکت صورت بگیرد.
بررسی ها نشان می دهد میانگین نرخ رشد صنعت فاوا در طی سالهای قبل در اقتصاد ایران بطور متوسط ۱۷درصد است. شرکت‌هایی که نرخ رشد آنها بالای ۱۷ درصد باشد در منطقه سبز به معنی شرایط ایده‌آل قرار دارند و شرکت‌هایی که نرخ رشد زیر ۱۷ درصد دارند در منطقه قرمز یعنی شرایط بحرانی قرار دارند. مرتضی ایمانی راد در این بخش از سمینار اشاره کرد شرکت‌هایی که در منطقه سبز قرار دارند و محاسبات و ارزیابی‌ ها را هم درست انجام داده‌اند می توانند امیدوار باشند و حتی به شرایط رکود تورمی به عنوان یک فرصت نگاه کنند. این شرکت ها و شرکت‌های دیگری که در منطقه قرمز قرار دارند باید تلاش کنند تا نمره میانگین را بالاتر ببرند تا به ثبات دست پیدا کنند و در شرایط بسیار نامساعد بتوانند کسب و کار بهتری داشته باشند.
قاسمی اشاره کرد شرکت‌هایی که کسب و کار B2C انجام می دهند، در شرایط اقتصادی کنونی و دوره رکود تورمی، شرایط بهتری نسبت به شرکت‌هایی خواهند داشت که کسب و کار B2G و B2B انجام می دهند. بنابراین هرچه شرکت‌ها به سمت کسب و کار با مردم بروند خطر کمتری آن ها را تهدید خواهد کرد. این اقتصاددان، شرکت های صنعت فاوارا از نظر قابلیت تجارت بین المللی و محصوﻻت و خدمات نهایی قابل ارائه شان، به دو گروه عمده تقسیم بندی کرد و گفت:« محصولات شرکت ها یا قابل تجارتTradable هستند یا غیرقابل تجارت non Tradable. محصولات قابل تجارت عموما در سطح اقتصاد دارای دو ویژگی عمده هستند، یکی اینکه تجارت بین المللی این محصوﻻت از نظر اقتصادی و تجارت بین المللی این محصوﻻت از نظر جغرافیایی یا فیزیکی توجیه پذیر است. بنا براین شرکت هایی که محصولات قابل تجارت دارند اوضاع نامناسبی خواهند داشت. همچنین نرخ ارز همواره به عنوان یکی از مهمترین متغیرهای اثرگذار بر اقتصاد ایران و بنگاه های اقتصادی است. تغییرات قیمت ارز می تواند تاثیرات قابل توجهی برای شرکت های صنعت فاوا در بخش هزینه ها و یا درآمدها داشته باشد.»
مرتضی ایمانی راد در مورد اوضاع نابسامانی که ممکن است پیش رو باشد، توضیح داد:« در شرایط کنونی باید به دنبال راه حل بود. هرجا مشکل هست حتما راه حلی هم برای آن وجود دارد. در شرایط اقتصادی کنونی نباید منتظر اتفاق خاصی باشیم تا اوضاع بهتر شود، اگر اتفاقی هم بیفتد احتمالا اوضاع را بدتر می کند. ما نباید خود را از دنیا و محیط دور بدانیم، چطور یک مدیر می تواند با هر مدرک تحصیلی از جامعه جهانی بی خبر باشد و نداند چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ اگر در این جلسه بپرسم چند نفر شاخص دلار را دائم بررسی می کنند، احتمالا عده کمی دست بالا خواهند برد. چرا به جای اینکه وضعیت اقتصادی را بررسی کنیم دائما به دنبال رانت هستیم؟»
در ادامه، سیامک قاسمی توصیه کرد شرکت‌ها به لزوم صادرات بیش از هر زمان دیگری توجه کنند و در جهت حفظ مستمر موجودی کاﻻ در حد کفایت تلاش کنند. همچنین بهتر است شرکت ها به سمت کسب و کارهای نوین و تکنولوژیک برای استفاده از موج های جدید عرضه و تقاضا در جهان همانند واقعیت افزوده، اینترنت اشیاء، ارزهای دیجیتال ، استارت آپ های مبتنی بر وب هوش مصنوعی حر کت کنند.
همچنین لزوم توجه جدی به هوشمندی استراتژیک به جای برنامه ریزی استراتژیک، تبدیل بخشی از منابع نقدینگی شرکت ها به منابع ارزی با هدف جلوگیری از ضربه پذیری کسب و کار ناشی از تغییرات شدید ارزی و استفاده حداکثری از منابع تامین مالی ریالی به جای منابع ارزی، ممانعت و پرهیز از ایجاد هرگونه تعهد بلند مدت ارزی مگر با توجیه اقتصادی استفاده از فاینانس های بین المللی و خطوط اعتباری بانک مرکزی تنها برای پروژه هایی با درآمدهای ارزی و تلاش برای ورود به بازار جهانی از طریق ایجاد یک واحد تولیدی در کشوری دیگر از توصیه‌های دیگر سیامک قاسمی بود.
مرتضی ایمانی راد در بخش دیگری از صحبت‌هایش به فضای مناسب برای کسب و کار اشاره کرد و گفت شرکت ها ورشکست می‌شوند چون هوشمند نیستند:« توهم دانستن بسیار بدتر از ندانستن است. مدیران باید دائما متغیرهای محیطی را بررسی کنند. تا متغیرهای پولی و مالی خود را تورم زدایی و رانت زدایی نکنید هیچ سودی نخواهید کرد. برای موفقیت باید روی فاکتورها کار کرد. خیلی ها می گویند در ایران نمی توان کار کرد اما من به جرات می گویم ایران کنونی سرزمین فرصت‌هاست و هرچه بیشتر تحریم شویم این اوضاع بهتر می‌شود. کشور را از این منظر نگاه کنید. ایران محتاج و تشنه نوآوری است چیزی که کم اتفاق می افتد اما می بینید که شرکت‌های موفق ثروتمند کنونی همگی از نوآوری بهره برده‌اند. اکنون بهترین فرصت برای همکاری با خارجی‌ها و درآمد ارزی است چون از هر نظر توجیه دارد.