اول شهریورماه هر سال، به مناسبت بزرگداشت ابن سینا، حکیم و پزشک سرآمد روزگاران، روز پزشک نامگذاری شده است؛ همو که به اعتراف همه عالمان شرقی و غربی، در ردیف بزرگ ترین دانشمندان تمام دوره های تاریخی این کره خاکی قرار دارد. یاد و نام این دانشمند بزرگ را گرامی می داریم و این روز بزرگ، روز پزشک را به همه پزشکان بزرگوار، این سخت کوشان عرصه علم و عمل، تبریک می گوییم.
امسال نیز طبق روال معمول جامعه پزشکی کشور روز اول شهریور به استقبال روز پزشک خواهد رفت، ولی طبیعتا امسال روز پزشک حال و هوای کاملاً متفاوتی نسبت به سال‌های گذشته دارد، هرساله سازمان‌ها و ارگان‌های متولی مراسم روز پزشک را به صورت جمعی و با هدف بزرگداشت مقام پزشکان و تقدیر و تشویق پزشکان نمونه و سایر ارکان پزشکی کشور برگزار می‌کردند که طبیعتا امسال با توجه به شرایط حاکم در کشور و در کل جهان مبنی بر شیوع عالم‌گیر پاندمی کووید 19، این مراسم به اشکال دیگر و متفاوت با سال‌های گذشته برگزار خواهد شد.
اما فلسفه روز پزشک تغییر نخواهد کرد و اگرچه همه روزها متعلق به جامعه سپیدپوش پزشکی است، اما روز پزشک به این دلیل به عنوان یک مناسبت نمادین در تقویم ملی ایرانیان جای گرفته و قدرشناسی آحاد ملی، شهروندی، اجرایی و تصمیم‌گیری در کشور نسبت به جامعه پزشکی در این روز با نگاهی متفاوت تر دنبال می‌شود.
امسال یک جایگاه کاملاً متفاوت برای جامعه پزشکی ترسیم شده است، امروز ارتقای جایگاه اجتماعی و سرمایه افزون شده اجتماعی جامعه پزشکی حالت ممتاز و بی بدیلی دارد که تقریبا با هیچ سالی قابل مقایسه نیست، در شرایطی به استقبال روز پزشک می‌رویم که جامعه پزشکی کشور در بالاترین و ممتازترین شرایط سرمایه اجتماعی خود به سر می‌برد؛ سرمایه اجتماعی انباشت شده‌ای که رهین نگاه مهرورزانه آحاد مردم است.

ارزش پزشکی
هر اندازه موضوع علمی پراهمیت و هدف آن مقدس تر باشد، آن علم هم از ارزش و اهمیت بیش تری برخوردار خواهد بود. موضوع دانش پزشکی بدن انسان و هدف آن تأمین سلامت و تندرستی آدمی است، و اهمیت این موضوع و هدف از دیدگاه اسلام بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا اسلام تا آنجا به سلامت انسان اهمیت می دهد که اگر تکلیف واجبی به تندرستی آدمی لطمه بزند، نه تنها انجام آن از نظر شرع لازم نیست، که در چنین شرایطی انجام آن حرام خواهد بود.
نیاز به پزشک ماهر
پزشکی حرفه ای است که در هیچ دوره ای، مردمان از آن بی نیاز نبوده و نیستند. تا دنیا، دنیاست، بیماری در آن فراوان یافت می شود و بیماران هم چاره ای جز مراجعه به پزشک و درمان ندارند.
نگاه تک بُعدی به زندگی انسان، گاه تن را به فراموشی سپرده و نعمت بزرگ سلامت را از بشر گرفته، و گاه انسانیت انسان را دستخوش نسیان نموده و روح ملکوتی وی را نادیده انگاشته است. چه نیکوست که پزشک، افزون بر سلاح مادّی و دارو، مسیحادم و عیسی نفس باشد و با کلام و خلق نیک، تاعمق جان بیمار نفوذ کند و بیماری را شفابخش باشد.
پزشکی و یاد خدا
یاد خدا در پزشکی نقش برجسته ای برعهده دارد. آنگاه که بیمار در مراحل شدید و بحرانی قرار گرفته و پزشک مضطرب و نگران است، تنها امید بخش دل او، اطمینان به قدرتی بی پایان و هستی بخش می باشد که بر سراسر وجود بیمار حکومت می کند و درمان واقعی به دست توانای اوست پزشک با ایمان هیچ گاه به بن بست ناامیدی نمی رسد و همواره به خدای توانا متکی است و اگر خود را برای درمان ناتوان ببیند، بیمار را به طبیب واقعی همگان، خدای متعال راهنمایی می کند.
نیک خلقی
چهره باز پزشک و خوش خلقی اش، نیمی از درمان است و زبان خوش او، دوای بیمار. پزشک بداخلاق، تحمّل شنیدن درد دل و سخنان بیمار را ندارد و به او فرصت سخن گفتن نمی دهد و این، باعث درمان ناموفق می شود، ولی نیک خلقی، هم باعث آرامش و راحتی پزشک است و هم بیمار او. پس بر پزشک است که با نیک خلقی، در دل بیمار جا باز کند و خود را رفیق و همدم او بداند، تابیمار هم او را یار و دوست خود بداند و ازاو کمک بطلبد.
پزشک به اقتضای شغلش، همواره با اشخاص و افرادی روبه روست که در اثر بیماری و گرفتاری، صبر و طاقت از کف داده اند و ممکن است کم ترین برخورد تند و نامناسب، آنان را بشوراند.از این رو، کم تر حرفه ای است که به اندازه پزشکی، نیازمند بردباری و خویشتن داری باشد .
مدافعان سلامت از ابتدای مسیر مبارزه با کرونا در کشور، در خط مقدم مراکز بهداشتی و درمانی قرار داشته و همچنان استوار و موثر در این زمینه فعال هستند.
اکنون حدود شش ماه از درگیری کادر بهداشت و درمان با بلای بزرگ کرونا می‌گذرد، فعالیت طاقت‌فرسای شبانه‌روزی در مراکز بهداشتی و درمانی روح و جسم آنان را فرسوده کرده و بدتر از آن نگرانی و اضطراب در خصوص افزایش مجدد ابتلای هم‌وطنانمان به این بیماری، آنان را خسته‌تر کرده است.
حرفه پزشکی در جامعه دارای قداست و جایگاه ویژه‌ای است
مردم احساس می‌کنند جامعه پزشکی در سخت‌ترین شرایط بحرانی یعنی عالم‌گیری پاندمی کرونا در کنار آنها هستند اعتماد عمومی نسبت به جامعه پزشکی، امسال به شکل چشم‌گیری نسبت به سالهای گذشته افزایش پیدا کرده، البته طی سال‌های گذشته نیز جامعه خدوم پزشکی جایگاه اجتماعی ممتاز و مورد وثوقی در سطح جامعه داشته است؛چرا که حرفه پزشکی در جامعه دارای قداست و جایگاه ویژه‌ای است.
امسال جامعه پزشکی یک خطر رو به تزاید شغلی و حرفه‌ای را در طول دوران اخیر تجربه می‌کند که هیچ گاه به این حد نبوده ‌ خستگی مستمر، ایجاد فرآیندهای فرسایشی و تغییرات در وضعیت انگیزشی جامعه پزشکی به دلیل فرسایشی و طولانی شدن این پاندمی، شرایط فعلی و مختصات حاکم بر جامعه پزشکی را نسبت به قبل از کرونا تغییر داده است.
جامعه پزشکی مانند هر زمان دیگری که کشور با بحران روبرو بوده، این بار نیز با وجود طولانی شدن فرایند و با وجود تمام کاستی‌ها، کماکان سلحشورانه و سرافرازانه در خط مقدم مقابله با این بیماری در حال ارایه خدمت بوده و شاهد رشادت‌های شبانه‌روزی سفید پوشان عرصه سلامت در مقابله با این بحران جهانی هستیم.
‌شاید یکی از کشورهایی که پژوهشگران، محققان و متخصصان آن به صورت خیلی متراکم در حوزه تشخیص، پیشگیری و مراقبت‌های درمانی بیماری کووید 19 در حال فعالیتند، جامعه پزشکی کشورمان است که دستاوردها و نتایج قابل توجهی نیز داشته‌اند.
در دوره کرونا و بعد از آن شاهد شکل‌گیری یک اتفاق مهم یعنی تقویت کارهای تیمی حرفه‌ای مشترک، ممارست‌های بین بخشی و اعتنا به خرد جمعی در درمان بیماران کرونایی در بین جامعه پزشکی هستیم، چراکه ویروس کووید 19 چندین ارگان و سیستم بدن را گرفتار می‌کند، لذا در این دوره همکاری‌های بین بخشی و چند تخصصی بیش از هر زمان دیگری به جلوه درآمد که این مهم نیز می‌تواند به عنوان یک دستاورد حرفه‌ای در جامعه پزشکی مطرح شود.
سایه کرونا اعتماد به جامعه پزشکی کشور را به طور چشمگیری افزایش داده و کماکان این سیر رو به فزونی است ‌ . جامعه پزشکی به دلیل احساس مسئولیت بالا طی این بحران جهانی، به صورت کاملاً صادقانه و شفاف با مردم رو در رو صحبت کرده و دلسوزانه بسیاری از مسائل نگران کننده در رابطه با این بیماری نوپدید را مبتنی بر شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی مورد توجه قرار داده و به مردم منتقل کردند.
باید اجازه دهیم، جامعه پزشکی بیش از هر زمان دیگری راحت‌تر و بدون لکنت با مردم صحبت کند و بتواند به ارتباط مستقیم، بلافصل و بی واسطه با مردم ادامه دهد، این ارتباطات بدون واسطه به گشودن یک دریچه‌ جدید اعتمادی بین مردم و جامعه پزشکی کمک می‌کند؛ به خصوص امروز و در زمان بحران کرونا که جو جامعه برای پذیرش بسیاری از توصیه‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و رهنمودهای بهداشتی و پزشکی آماده‌تر و مهیاتر است، فکر می‌کنم این فرصت هم برای مردم و هم جامعه پزشکی توأمان فرصت بسیار خوبی بود.
جامعه پزشکی با وجود تمام مشکلاتی که از ابتدای اپیدمی با آن دست و پنجه نرم می‌کند، ولی در حال حاضر یک ظرفیت انباشته شده علمی، تجربی و مهارتی در رابطه با این بیماری نوپدید کسب کرده که طبیعتا این تجربه انباشته شده و مجموعه تجربیات گرانسنگ و اندوخته‌های علمی می‌تواند در ادامه مسیر و امواج بعدی بیماری بسیار کمک کننده باشد.
مراقب فرسودگی جامعه پزشکی و کادر درمان باشیم
طبیعتاً اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های تشویقی و در نظر گرفتن راهکارهای عملیاتی جهت استفاده از فرصت‌های ریکاوری و بازیابی روحی و توانی برای جامعه پزشکی که از ابتدای شیوع این پاندمی جهانی مستقیما درگیر آن بوده‌اند، می تواند بسیار موثر واقع شود.
جامعه پزشکی در نقطه کانونی مبارزه با کروناست
این جامعه شهدای ارزشمندی را در حوزه پزشکی تقدیم کرده است و خستگی‌های زیادی در این عرصه گریبانگیر پزشکان، کادر درمانی بیمارستان‌ها بوده است که قطعا مقام والایی نزد خداوند داشته و ارزش بالایی نزد ملت ایران دارد.
دست تمامی افرادی که در دوران سخت ویروس کرونا به دفاع از سلامت مردم، امنیت مردم، روحیه دادن و افزایش روحیه به فکر و روان مردم پرداخته اند، باید بوسید و آرزوی سلامتی روز افزون برای شان کرد.

لیلا سبزه علی ، مدیر مسئول و سردبیر سایت خبرطلایی