اگر اقتصاد کلان به نحوی مدیریت شود مجموعه‌هایی که بهره‌وری لازم را ندارند خارج شوند و مجموعه‌هایی که بهره‌وری دارند بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند، قطعا استارتاپ‌ها و حوزه‌های جدید کسب‌وکار می‌توانند بازده قابل توجهی داشته باشند و در اقتصاد رشد پیدا کند.

به گزارش خبرطلایی به نقل از روابط عمومی تامین سرمایه لوتوس پارسیان، علی تیموری شندی-مدیرعامل و عضو هیئت مدیره این شرکت- در حاشیه نشست خبری خود، در گفت‌وگو با «ایسنا» درخصوص وضعیت فعلی استارتاپ‌ها و صندوق‌های جسورانه، نظراتی ارائه داده است که در ادامه می‌خوانید.

خبرنگار ایسنا می‌گوید: بسیاری معتقدند به علت ارزش‌گذاری‌های غیر واقعیِ برخی استارتاپ‌ها، اگر برنامه ششم توسعه و بانک مرکزی هم تاسیس صندوق جدید را منع نمی‌کرد باز هم سرمایه‌گذاران تمایلی برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه نداشتند؛ علی تیموری در این خصوص می‌گوید: وقتی اولین صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه را برای سرمایه‌گذاری معرفی می‌کردیم اولین سوالی که سرمایه‌گذارانِ بالقوه از ما می‌پرسیدند این بود که سود برآوردی چقدر است که در پاسخ به این سوال می‌گفتیم بازده 2x یا 3x است. در آن زمان تمام متغیرهای اقتصادی کشور بسیار یکنواخت بود و قیمت ارز تغییر نمی‌کرد و در بسیاری از حوزه‌های اقتصادی بازده زیادی وجود نداشت.

بهره‌وری بالا به دنبال بهبود مدیریت کلان

مؤسس اولین صندوق جسورانه بازار سرمایه کشور معتقد است: در آن مقطع، حس و حالی به وجود آمده بود که حوزه‌های استارتاپی می‌تواند فضای جدید سرمایه‌گذاری و سودآوری ایجاد کند. در آن مقطعِ خاص، روندِ بسیار خوب و مناسبی بود. اما می‌دانیم که سود عملیاتی بسیاری از کسب و کارهای ما از بابت بهره‌وری و نوآوری نیست. در مقاطع مختلف که نرخ ارز بالا می‌رود، بین نرخ بازار و نرخی که شرکت‌ها استفاده می‌کنند شکافی ایجاد می‌شود و آن فضای تنفسی باعث می‌شود که حیات شرکت‌ها ادامه پیدا کند.

عضو هیات مدیره فرابورس ایران در ادامه توضیح داد: اما در آن مقطع خیلی امیدواری به وجود آمده بود که این حوزه‌ها بتوانند رشد و توسعه قابل توجهی پیدا کنند تا اینکه از سال قبل تغییرات قابل توجهی در نرخ ارز شاهد بودیم. واقعیت این است که همه‌ی آن برآوردهای انتظاری درباره نرخ بازده، به واسطه این شکاف‌ها که در بخش‌های مختلف اقتصادی به وجود آمد عملا از بین رفت؛ چرا که یک شرکت قندی یا پتروشیمی هم ۳۰۰ درصد سود داد و هر شخصی هم که دلار می‌خرید یک مبلغ قابل توجهی سود می‌کرد.

عضو هیات مدیره تامین سرمایه لوتوس پارسیان اظهار کرد: من اعتقاد دارم اگر اقتصاد کلان به نحوی مدیریت شود که مجموعه‌هایی که بهره‌وری لازم را ندارند خارج شوند و مجموعه‌هایی که بهره‌وری دارند بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند، قطعا این حوزه‌ها می‌توانند بازده قابل توجهی داشته باشند و در اقتصاد رشد پیدا کند. ولی در حال حاضر به دلیل ضعف مدیریت در سطح کلان اقتصاد، عملاْ فضای اقتصادی ما بهشت آنهایی است که از این شکاف‌ها و رانت‌ها استفاده می‌کنند حال آنکه حوزه‌های جدید استارتاپی آمده بودند تا فضای رانت را از بین ببرند و به صورت کارآمدتری حوزه‌های مختلف را اداره کنند و در نهایت بهره‌وری را بالا ببرند.

ارزش‌گذاری غیر واقعی به اکوسیستم استارتاپی ضرر زد

علی تیموری شندی اضافه کرد: من هم قبول دارم که ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها زمانی رویایی و دور از واقعیت بود و شاید کسانی هم که توجهی به ارزش واقعی و درست این حوزه نکردند ضررهای قابل توجهی هم داشتند، ولی با توجه به شرایطی که داریم، سال بعد باز هم تب حوزه‌های استارتاپی بالا خواهد بود، چون باز شکاف‌ها و فاصله‌های ناشی از نرخ ارز کم می‌شود و خیلی از کسب و کارها سودهای عملیاتی خود را از دست خواهند داد.

او افزود: هر چند قانون برنامه ششم توسعه، محدودیت‌هایی را به وجود آورده ولی باید توجه کنیم که از ابتدا بحث تشکیل سرمایه در حوزه استارتاپی خیلی در حوزه بازار سرمایه نبوده و خارج از آن بوده است. اکنون هم استارتاپ‌های بزرگ تامین مالی‌های خوبی داشته‌اند و مجموعه‌های زیادی در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند

گزارش‌گری پاشنه آشیلِ صندوق‌های خطرپذیر

مدیرعامل تامین سرمایه لوتوس پارسیان ادامه داد: ما در تامین سرمایه لوتوس پارسیان اگر دوباره بخواهیم در حوزه استارتارتاپی کار کنیم قطعا صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر تاسیس نمی‌کنیم؛ علت آن مشکلاتی است که در مباحث گزارش‌گری و استانداردهای حسابداری داریم. این ابزارها به واسطه بورسی بودن، مجبور هستند که گزارش‌هایی با قالب مشخص ارائه بدهند ولی یک صندوق خطرپذیر و استارتاپی نمی‌تواند مانند یک شرکت بالغ گزارش‌گری کند و شاید گزارش‌های آن در این قالب‌ها نگنجد. وقتی که در این قالب گزارش‌گری کند حسابرس می‌گوید که این صندوق به مرز انحلال رسیده است. روی این حساب اگر هم بخواهد در بازار سرمایه ادامه فعالیت دهد حتما باید تمهیداتی اندیشیده شود که نحوه فعالیت و گزارش‌گری آن بهبود پیدا کند وگرنه تا این صندوق‌ها بخواهند به بار بنشینند مشمول ماده ۱۴۱ می‌شوند.

سکته‌ ناقص استارتاپ‌ها و امید به بهبود

خبرنگار ایسنا سؤالی مطرح کرد با این عنوان: آیا اکثر استارتاپ‌های بزرگ واقعا دنبال بهره‌وری بودند یا هدف اصلی‌شان ارزشگذاری غیر واقعی و جذب سرمایه و بعد سهم فروشی و در انتها خروج بود؟ تیموری شندی در پاسخ گفت: در مورد همه نمی‌توان به یک نحو قضاوت کرد؛ به هر حال فعالان و مجموعه‌هایی در این اکوسیستم بودند که تلاش داشتند که یک ریال را هزار ریال قیمت‌گذاری کنند و به فروش برسانند ولی دیدیم که در ادامه دچار مشکل شدند. در مقابل یک سری مجموعه‌ها هم بودند که قیمت‌گذاری‌های مناسب و منصفانه‌ای انجام دادند و اکنون هم وضعیت کسب و کار مناسبی دارند. منطق ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها بیشتر بر پایه اثر شبکه‌ای بوده است. آنها با خود فکر می‌کردند که اگر فلان مقدار سرمایه بیاید و فلان پلتفرمی ایجاد شود سود چشمگیر می‌کنند البته بعضی‌ها واقعا به آنجاها رسیدند و بعضی‌ها نه. و این خاصیت فضای استارتاپی است و قرار نیست همه استارتاپ‌ها موفق باشند.

این عضو هیات مدیره فرابورس ایران گفت: این اکوسیستم از طرف سرمایه‌گذاران به نحو مناسبی اداره نشد شاید ۲۰ درصد سرمایه‌ها در این حوزه از داخل کشور بوده است و ۸۰ درصد از خارج بوده است. سرمایه‌های داخلی قابل توجهی در حوزه استارتاپ‌ها حضور نداشتند ولی سرمایه‌گذاران خارجی در کشور خودشان در این حوزه بازده‌ای دیده بودند و امیدوار بودند که در داخل کشور هم این قیمت‌ها را ببینند.

به اعتقاد علی تیموری، هر مجموعه‌ای از نگاه خود به سرمایه‌گذاری می‌پردازد و لازم است کمی صبر کنیم تا نتیجه فعالیت‌های این حوزه به مرحله بهره‌برداری برسد. او می‌گوید: اکوسیستم استارتاپی به علت تحولاتِ اقتصاد کلانی که در ایران داشتیم یک سکته ناقص زده است، ولی امیدواریم که اکوسیستم استارتاپی با یک سری تمهیداتی احیا شود و ببینیم که مجموعه‌های دیگری در سال‌های بعد موفق شوند و در بازار حضور داشته باشند. در عین حال که یکسری نقاط ضعف و انتقادهایی وارد هست ولی نمی‌توان کلیت این حوزه را زیر سؤال برد و باید تلاش شود تا نقاط ضعف برطرف شود.