به مناسبت روز فرهنگ عمومی در مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا برگزار شد نقد و بررسی «آسیب‌شناسی تابوانگاری ناباروری» - خبر طلایی
×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

false
false
true
به مناسبت روز فرهنگ عمومی در مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا برگزار شد نقد و بررسی «آسیب‌شناسی تابوانگاری ناباروری»

مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینا ضمن تشریح وضعیت درمان ناباروری در کشور گفت: در حوزه درمان ناباروری هیچ تفاوتی با کشورهای پیشرفته و توسعه یافته نداریم.
به گزارش خبرطلایی ،123 دکتر علی صادقی‌تبار در نشست نقد و بررسی «آسیب‌شناسی تابوانگاری ناباروری» که به مناسبت روز فرهنگ عمومی در مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا برگزار شد، با بیان اینکه ما معتقدیم که تغییر باور و نگاه مردم در حوزه ناباروری در توفیق گروهی ما در این حوزه موثر است، گفت: تجربه ثابت کرده است که در سال‌های گذشته زمانی که توانسته‌ایم باور های غلط را اصلاح کنیم، شاهد بهبود سطح زندگی، موفقیت در خدمات پزشکی و در نهایت زندگی و شرایط بهتر بوده‌ایم. به عنوان مثال در گذشته سقط درمانی، اقدامی غلط و غیر اخلاقی تلقی می‌شد و حتی مراجع و اندیشمندان هم به این حوزه ورود نمی‌کردند، اما وقتی که ابعاد مختلف قضیه مطرح شد و گرفتاری‌های ناشی از بیماری‌های صعب العلاج جنین اعلام شد، نگاه مردم و مسئولین تغییر کرد و به سمتی رفتیم که در مجلس شورای اسلامی در این باره قانونی وضع شد مبنی بر اینکه در شرایطی که بیماری صعب‌العلاج برای جنین وجود دارد، باید آن را سقط کرد.

مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینا، با بیان اینکه رسانه‌ها در حوزه فرهنگسازی چنین مسائلی نقش بسیار مهمی دارند، افزود: در عین حال سازمان‌های سیاست‌گذاری مانند وزارت رفاه که می‌توانند خدمات حمایتی ارائه دهند، دانشگاه‌ها و نهادهایی که مسئولیت فرهنگی دارند و… باید خود را در این حوزه‌ها سهیم دانسته و مشارکت کنند. امروز هدف ما این است که بررسی و آسیب‌شناسی کنیم که اولاً مردم چگونه ناباروری را تابو می‌دانند و دوما این موضوع چه آسیب‌های فردی و اجتماعی به دنبال دارد و در نهایت ما چه نقشی برای پیشگیری از این موضوع داریم.

افزایش سن ازدواج در کشور

صادقی‌تبار ادامه داد: در حال حاضر نگاه ویژه‌ای نسبت به بحث جمعیت در کشور وجود دارد. زندگی شهرنشینی و محدودیت‌هایی که از نظر مسائل اقتصادی در جامعه دیده می‌شود، باعث شده که سن ازدواج افزایش یافته و در عین حال گرایش زوجین برای داشتن فرزند کم شده باشد.

ناباروری یک زوج از هر ۵ زوج ایرانی

وی با بیان اینکه بحث جمعیت و نگاه به آینده جمعیتی کشور بحث مهمی است که مورد توجه مسئولین و سیاستگذاران کشور است، گفت: طبیعتاً ما باید از اتفاقات و ابزارهایی که به این پدیده دامن می‌زند، جلوگیری کنیم. در حال حاضر با توجه به میزان مراجعات به پژوهشگاه ابن سینا معتقدیم ۲۰ درصد جمعیت ما یعنی از هر پنج زوج یک زوج با این موضوع دست به گریبان هستند و ما در امر درمان‌شان دخیل هستیم و مشارکت داریم. حال دلمان می خواهد میزان موفقیت زوج های نابارور بالاتر رفته و درمان مناسبی را به آنها ارائه دهیم. در عین حال باید توجه کرد که جمعیت کشور هم می‌تواند متاثر از این اتفاق باشد. در حوزه ناباروری بحث سلامت فردی افراد هم مطرح است؛ زمانیکه زوجی نابارورند، هم زوجین و هم خانواده‌هایشان احساسات ناخوشایندی دارند و فکر می‌کنند که با نقیصه‌ای مهم مواجه‌اند. بنابراین پرداختن به این موضوع که این پدیده یک ویژگی است نه یک بیماری، می‌تواند سلامت فرد و اطرافیانش را افزایش دهد. در عین حال باید ناباروری را مقداری متفاوت از گذشته ارائه دهیم و نگاه خانواده‌ها را به این سمت ببریم که ناباروری با ناتوانی جنسی متفاوت است.

وی ادامه داد: باید توجه کرد که سلامت فرد و جامعه از بحث ناباروری متاثر خواهد بود. همچنین باید توجه کرد که جوان بودن یک جامعه، در توسعه آن بسیار تاثیرگذار است. توجه به این موضوعات می‌تواند ابعاد گسترده‌ای داشته باشد و ما هم معتقدیم که باید نقش خودمان را به خوبی ایفا کنیم.

تولدهای تقویمی

صادقی تبار در ادامه در پاسخ به سوالی درباره موضوع تولدهای لاکچری که در تاریخ‌های خاص اتفاق می‌افتد، گفت: در مرکز ابن سینا اصلاً چنین موضوعی و چنین افزایش آماری نداشتیم و قبول نمی‌کنیم که کسی خارج از موعد مقرر زایمان انجام دهد. بنده از یک بیمارستان هم در این زمینه آمار گرفتم که آمار آن بیمارستان به واسطه درخواست مادران و والدین ۲۰ درصد رشد داشت. باید توجه کرد که گاهی اوقات استفاده نابجا از مفاهیم بار منفی بزرگی را به دنبال می‌آورد و تصور می‌شود که جامعه پزشکی مردم را ترغیب می‌کنند که زایمان‌شان را در یک تاریخ خاص انجام دهند. همچنین می‌گویند چنین اقدامی ضریب هوشی نوزادان را کاهش می‌دهد؛ این در حالیست که تصور نمی‌کنم هیچ پزشکی در این زمینه بی‌توجه باشد و بعید می‌دانم پزشکی چنین اقدامی انجام دهد. در عین حال تغییر ۲۴ ساعته و حتی ۴۸ ساعته هم در مواردی مانند کاهش ضریب هوشی تاثیری ندارد. بنابراین گاهی انتشار چنین اخباری به گونه‌ای است که بی‌دلیل جو درست می‌شود و اعتماد به جامعه پزشکی را کاهش می‌دهد. این موضوع خطرناک است و نباید در انتشار این اخبار به شکل نادرست عمل کنیم و مثلاً بگوییم که آمار زایمان در چنین تاریخ‌هایی ۳۰۰ درصد افزایش داشته است.

وضعیت دسترسی و پوشش بیمه‌ای داروهای درمان ناباروری

صادقی‌تبار در پاسخ به سوال دیگری درباره وضعیت درمان ناباروری در کشور در مقایسه با کشورهای پیشرفته، گفت: قطعا داروهایی که در مراکز پزشکی کشورمان در حوزه درمان ناباروری استفاده می‌شود و به ویژه داروهایی که در داروخانه به بیماران ارائه می‌شود، همان برندهای استانداردی است که در تمام دنیا استفاده می‌شود. بنابراین همان دارویی که در کشورهای توسعه توصیه و استفاده می‌شوند، در کشور ما و در مرکز ابن سینا هم وجود دارد. برخی از داروها هم در کشور ما توانسته‌اند مجوز سازمان غذا و دارو را دریافت کنند و در کشورمان هم تولید می‌شوند، اما داروهای وارداتی مشابه آن‌ها هم وجود دارد. خوشبختانه سازمان‌های بیمه‌گر هم بخش عمده‌ای از داروهای خارجی که با دلار و ارز وارد می‌شوند، پوشش بیمه‌ای دارند. اگر چه این پوشش بیمه‌ای کامل نیست، اما برخی داروهای این حوزه تحت پوشش بیمه قرار دارند.

برابری درمان‌های ناباروری در ایران با مراکز درجه یک دنیا

مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینا تاکید کرد: بنابراین مردم بدانند که در حوزه درمان ناباروری هیچ تفاوتی با سایر کشورهای دنیا نداریم. چه بسا مراکز درمان ناباروری ایران، از بسیاری از کشورهای اطراف بهتر کار درمان ناباروری را انجام داده و با مراکز درجه یک دنیا در این حوزه برابری می‌کنیم. بنابراین هیچ تفاوتی بین درمان‌های ناباروری که در ایران ارائه می‌شود با کشورهای مترقی و توسعه یافته وجود ندارد.

عوارض درمان‌های غیرحرفه‌ای ناباروری

صادقی‌پور همچنین درباره عوارض درمان‌های غیرحرفه‌ای برای ناباروری، گفت: مهم‌ترین آسیبی که افراد در اینگونه مراجعات می‌خورند، از دست دادن دوران طلایی باروری‌شان است. بعضا می‌بینیم که زوجی چندین سال یک درمان غیر موثر و غیرحرفه‌ای را پیگیری کردند که اگر هم موثر باشد، تاثیرش بسیار اندک بوده است و فرصت‌ طلایی‌شان را از دست داده‌اند.

وی افزود: درمان‌های مکمل و طب سنتی در حوزه ناباروری نه‌تنها درست نیست، بلکه حتی در مراکز انفرادی غیر از مراکز درمان ناباروری هم توصیه نمی‌شود؛ چراکه درمان ناباروری اقدامی تیمی است و باید جمیع متخصصین مورد نیاز در کنار یکدیگر اقدام کنند. این اقدام را در پژوهشگاه ابن‌سینا انجام داده‌ایم و حتی مسائل روحی و روانی بیماران مورد توجه قرار می‌گیرد. متخصصین داخلی، غدد، ژنتیک، جراح، متخصصین کنترل بارداری، سقط و… باید همگی در یک مرکز قرار داشته باشند تا بیمار در نقاط مختلف شهر سرگردان نشود.

صادقی‌تبار با اشاره به شعار “پایان ناباروری”، گفت: یک زمانی در جامعه شاهد بودیم که فرد نابارور با سرافکندگی مهر اجاق‌کوری و عقیمی را به دوش می‌کشید. بنابراین مایل نبود درباره این موضوع صحبت کند. حال تکنیک‌های درمان ناباروری و دانش بشر که روزبروز پیشرفت کرده، به‌گونه‌ای بوده که امروزه شاهدیم که رشد این دانش سرعت بیشتری گرفته تا جایی که بحث حفظ باروری برای افرادی که سن باروری را گذرانده‌اند با خدماتی مانند انجماد تخمک و یا رسیدن به جایی که صحبت از جوان‌سازی تخمدان در زنان می‌شود، رسیده‌ایم.

دیگر از واژه “ناباروری” استفاده نکنیم

وی تاکید کرد: بر همین اساس یک زوج با هر شرایطی قطعا می‌تواند با یکی از روش‌های درمان ناباروری دارای فرزند شود. بنابراین دیگر نباید از واژه ناباروری استفاده کنیم و معتقدیم که ناباروری خاتمه یافته است. یکی از اقداماتی که مجموعه ابن‌سینا برای تحقق این هدف انجام داده این است که حوزه پژوهش را با حوزه درمان لینک کرده است. بنابراین حوزه پژوهشی نیازهای بروز درمانی را لمس می‌کنند. محققین ما در ارتباط با حوزه درمان بوده و در حوزه‌های کاربردی اقدام کرده و نتایج‌شان را در حوزه درمان به اشتراک می‌گذارند. در عین حال مجموعه ابن‌سینا تمام خدمات مربوط به ناباروری را اعم از مشاوره تا اقدامات تکنولوژیکال ارائه می‌دهد. ما خدمات را از نیازسنجی تا انجام اقدامات پژوهشی و طراحی سیستم‌های درمان انجام داده‌ایم تا شعار خاتمه ناباروری محقق شود. البته شرط رسیدن به این واقعیت داشتن همت، پشتکار و استمرار در درمان است. این صحبت من به این معنا نیست که درمان ناباروری مانند یک جراحی ساده است، بلکه فرآیندی کُند و زمان‌بر است، اما استمرار در درمان برابر با رسیدن به هدف نهایی یعنی بچه‌دار شدن است.

سهم مردان در علل ناباروری / لزوم برچسب‌زدایی از ناباروری

مسئول فنی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا تاکید کرد: یکی از باورهای اشتباهی که در حوزه درمان ناباروری بسیار حائز اهمیت است، این است که مردان نقش‌شان را به عنوان یکی از علل اصلی ناباروری نادیده می‌گیرند.

​​​دکتر سهیلا انصاری‌پور – فوق‌تخصص زنان و مسئول فنی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، ‌گفت: بارها و بارها باورهای غلط را در حوزه ناباروری می‌بینیم. به‌ویژه زوج‌های ناباروری که از شهرستان‌ مراجعه می‌کنند اطلاعات ناصحیحی دارند که از منابع غیرمتخصص گرفتند و این موضوع در روند تشخیص و درمان اثرگذار است.

وی بابیان اینکه این ضعف فرهنگی می‌تواند بر پیشگیری و درمان نازایی اثرگذار باشد، افزود: یکی از باورهای غلطی که بسیار حائز اهمیت است این است که مردان نقش خودشان را به عنوان یکی از علل اصلی ناباروری نادیده می‌گیرند. این درحالیست که در حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد، مردان نقش اصلی را در ناباروری دارند. در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد زنان و مردان به صورت توام می‌توانند در ناباروری نقش داشته باشند و حدود ۱۰ درصد علل نازایی هم ناشناخته است. بنابراین اگر دقت کنیم می‌بینم که مردان در ۵۰ درصد موارد می‌توانند در ناباروری نقش داشته باشند. اما به دلایلی دخالت فاکتور مردانه در ناباروری نادیده گرفته می‌شود. اول اینکه مردان اصلا مراجعه نمی‌کنند و برای تشخیص و درمان ناباروری همکاری نمی‌کنند. مساله دوم این است که تنها تستی که برای مردان به طور روتین درخواست می‌شود، آنالیز اسپرم است که عمدتا در آزمایشگاه‌های غیرمرجع انجام می‌دهند و به کرات جواب منفی کاذب داده می‌شود. بر همین اساس به کرات زنانی را می‌بینیم که برای درمان مراجعه می‌کنند و مرد هیچ آزمایشی نمی‌دهد و زمان طلایی درمان تمام شده و سن خانم افزایش می‌یابد.

وی تاکید کرد: باورهای اشتباه در فرآیند نازایی بی‌شمار هستند و نیاز به فرهنگسازی در این زمینه وجود دارد. گاهی مشاهده می‌شود که مرد فاکتور واضحی را برای نازایی دارد، اما وضعیتش را بررسی نکرده و مکرر ازدواج کرده است. به کرات دیده‌ایم که تعدد زوجین دارند؛ در حالیکه خودشان مشکل نازایی داشته‌اند. بنابراین توان جنسی به معنای توانایی باروری نیست. حتی در حوزه سقط‌های جنین مکرر نیز از آنجایی که خانم باردار می‌شود، فکر می‌کنند مشکل اصلی خانم است. این درحالیست که یکی از دلایل اصلی سقط مسائل مربوط به جنین است که هم ژن‌های پدر و هم ژن‌های مادر در تشکیل جنین دخالت دارند.

انصاری پور ادامه داد: باور اشتباه دیگر عدم توجه به مسائل پیشگیری است. سبک زندگی افراد برای بارداری سالم بسیار مهم است. داشتن وزن مناسب و ترک عادات غلط بسیار مهم است. به کرات با افراد دارای اضافه‌وزن مواجه می‌شویم و وقتی به آنها می‌گوییم اضافه‌وزن می‌تواند منجر به ناباروری شود، می‌گویند فلانی هم وزن بالا دارد اما نابارور نشده است. مساله دیگر افزایش سن زنان است. متاسفانه در کشور ما حتی زنان تحصیل‌کرده به کاهش قدرت باروری با افزایش سن واقف نیستند.

انصاری‌پور درباره تولدهای لاکچری در تاریخ‌های خاص نیز گفت: این موضوع در سال گذشته هم وجود داشت، اما فکر می‌کنم امسال میزان آن کاهش یافته بود. در عین حال مطمئنم که متخصصان زنان بسیار اندکی در این باره مردم را ترغیب می‌کنند؛ چراکه کار درستی نیست. در عین حال باید در بین مردم هم فرهنگسازی شود تا درخواست چنین کاری را نداشته باشند.

لزوم برچسب‌زدایی از ناباروری

در ادامه این نشست، دکتر بهزاد قربانی- روانپزشک و عضو هیات‌مدیره مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، با اشاره به تابو بودن ناباروری در جوامع، گفت: باید توجه کرد که لغت تابو یک واژه لاتین به معنای ممنوعه است که منجر به برچسب خوردن می‌شود. در حوزه درمان ناباروری باید اقداماتی انجام دهیم تا از این حوزه برچسب‌زدایی شود تا تابوی آن شکسته شود.

وی افزود: بر اساس یک سلسله از مکانیزم‌های دفاعی که بشر در مقابل یکسری وقایع از خود نشان می‌دهد، تابو شکل می‌گیرد. در حوزه سلامت نه‌تنها در حوزه ناباروری، بلکه در حوزه اختلالات روانی و جنسی هم تابو داریم و افراد از برچسب‌ خوردن می‌ترسند. به‌طوری که این تابو باعث می‌شود که افراد یا مراجعه نکنند و یا اگر مراجعه کردند، شرح حال درستی از خودشان ارائه ندهند.

قربانی با بیان اینکه مکانیزم‌های دفاعی نابالغ که سردسته آن‌ها بحث انکار است، منجر به ایجاد تابو می‌شود، گفت: به عنوان مثال برخی زوجین کاملا منکر مشکل ناباروری‌شان می‌شوند. در عین حال گاهی افراد مکانیزم‌های عصبی از خود بروز می‌دهند و خلاف آنچه که وجود دارد، نشان می‌دهند. مانند فردی که عاشق داشتن بچه است، اما می‌گوید من از بچه بدم می‌آید. ما این موضوعات را به کرات دیده‌ایم. حال ما باید افراد را از مکانیزم‌های دفاعی نابالغ به سمت مکانیزم‌های دفاعی پخته سوق دهیم. در راس آن باید به افراد یاد دهیم که چگونه بتوانند در نبود فرزند، زندگی خوب و همراه با عشق و صمیمیتی داشته باشند. در عین حال باید به افراد برنامه‌ریزی را یاد دهیم تا زوج برنامه‌ریزی کرده، درباره مشکل‌شان تبادل نظر و تصمیم‌گیری کرده و در نهایت بتوانند بهترین راه‌حل را اتخاذ کنند.

وی افزود: تابوشکنی در زوج‌های نابارور دو بخش دارد؛ یکی بین زوجین است و یکی هم بین زوجین و اطرافیان است. در بخش اول دو موضوع خودمقصربینی و احساس گناه بین زوجین وجود دارد که باید به این سمت رویم که این پدیده تقصیر یا گناه نیست، بلکه مانند سایر موضوعات پزشکی است و بشر در آن دخالتی ندارد. در این حوزه در ارتباط زوجین با اطرافیان نیز نوعی احساس شرم وجود دارد و زوجین فکر می‌کنند در جامعه سرافکنده شده‌اند. این درحالیست که اگر به این موضوع مانند یک بیماری نگاه کنیم، این مساله هم حل می‌شود.

وی تاکید کرد: ما باید جرات‌مندی زوجین را در بیان وقایع و اتفاقات پیرامون‌شان بالا بریم و اعتماد به نفس‌شان را در مواجهه با ناباروری ارتقاء دهیم. در عین حال باید به زوجین یاد دهیم که نیاز نیست به هر سوال پاسخ دهند. توصیه می‌کنیم که زوج‌ها از پنهان‌کاری درباره اصل موضوع ناباروری بپرهیزند، اما نیازی نیست جزییات را هم بیان کنند.

false
false
false
false

true